Ευρωστρατός. Στομφώδεις πομφόλυγες για ένα πολύ σημαντικό θέμα - Άρθρο στο militaire.gr

Λεπτομέρειες

Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 28 Σεπτεμβρίου 2016 16:11

Γαλλία και Γερμανία, εν μέσω προσφυγικής κρίσης, τρομοκρατικών απειλών και ανόδου ακροδεξιών δυνάμεων στην Ευρώπη σε μία σπάνια, τα τελευταία χρόνια, στιγμή σύμπνοιας και αναλαμπής του πάλαι ποτέ γαλλογερμανικού άξονα, παρουσίασαν στην Μπρατισλάβα, στην άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Άμυνας, ένα φιλόδοξο σχέδιο με τις ευλογίες του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος σημείωσε ότι «δεν είναι ασύμβατο με τη Συμμαχία».

Σε άλλο μήκος κύματος η Μεγ. Βρετανία, η οποία μέχρι την έξοδό της διατηρεί πλήρη δικαιώματα, ξεκαθάρισε ότι παραμένει κατηγορηματικά αντίθετη στη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού και την αποδυνάμωση του NATO.
Ανάλογη η στάση των γνωστών Ατλαντιστών και διαχρονικών συμμάχων στα θέματα Άμυνας, της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση των χωρών του Βίσεγκραντ όπου στη Μπρατισλάβα εμφανίστηκαν ακόμη πιο απομονωμένες, αφού η επιχειρηματολογία τους ήταν περισσότερο από κάθε άλλη φορά εντιενωσιακή, ξενοφοβική και ενάντια στην εμβάθυνση.
Η Μεγάλη Βρετανία είναι σαφές ότι σκέπτεται πολύ σοβαρά να χρησιμοποιήσει το θέμα του ευρωστρατού ως κορυφαίο διαπραγματευτικό χαρτί στις συζητήσεις εν όψει εξόδου, ενώ στις συζητήσεις Κάμερον πριν το δημοψήφισμα ήταν από τα ελάσσονα ζητήματα.

Η συναίνεση, για πρώτη φορά του ΝΑΤΟ, εγγράφεται τόσο στο πλαίσιο αναδιαμόρφωσης της Δομής του Οργανισμού, της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης που έχει αναγκάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να σηκώνουν το οικονομικό κόστος κατ' αποκλειστικότητα τα πέντε τελευταία χρόνια, αλλά και της πολύπλευρης πίεσης που ασκούν στην Μεγάλη Βρετανία μετά το δημοψήφισμα.

Ανάμεσα στις γαλλογερμανικές προτάσεις είναι η αύξηση των ευρωπαϊκών δαπανών για στρατιωτικές αποστολές, η από κοινού ανάπτυξη πόρων όπως ελικόπτερα και τηλεκατευθυνόμενα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAVs), η επέκταση των ειρηνευτικών αποστολών στο εξωτερικό και η ανάπτυξη ισχυρότερων μέσων προστασίας έναντι χάκερ οι οποίοι δρουν για λογαριασμό κρατών.
Είναι κρίμα ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, όπως η ενιαία αμυντική πολιτική, να ανακινείται κάθε φορά που αντιμετωπίζεται γεωπολιτική αστάθεια ή διάσταση μεταξύ συμφερόντων χωρών της ΕΕ και ΗΠΑ. Να παίζει το ρόλο διάττοντος αστέρος ένα ζήτημα που βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και να ανασύρεται ως χαρτί επίδειξης δύναμης μεταξύ των κρατών μελών.
Αν θέλουμε να κάνουμε μία σοβαρή συζήτηση για τη δημιουργία ευρωστρατού, οφείλουμε να ξεκινήσουμε από τα δομικά προβλήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η δημιουργία ευρωστρατού πάει χέρι χέρι με την εμβάθυνση και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Χωρίς μακρόπνοες πολιτικές ο στρατός θα είναι σφραγίδα και ομάδα αποστολών, όχι σώμα συμπαγές και διαρκές με σαφές δόγμα. Απαιτεί περισσότερη Ευρώπη, βαθύτερη ΕΕ, η ομοσπονδοποίηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση, αλλιώς, οι απλές δυνάμεις άμεσης – ταχείας επέμβασης όπως σήμερα, αρκούν. Δεν μπορεί να ξεπεραστεί η στρατιωτική αυτοτέλεια και αποσπασματικότητα, αν δε λυθούν τα βασικά δομικά θέματα της ΕΕ, οικονομικού και υπαρξιακού χαρακτήρα.

Μία πολύ σημαντική πολιτική προϋπόθεση για ένα τέτοιο βήμα είναι η Ευρωπαϊκή συνοχή. Με τάσεις αυξανόμενου ευρωσκεπτικισμού, με διαλυτικές ακροδεξιές δυνάμεις να αυξάνουν δραματικά τα ποσοστά τους στην ευρωπαϊκή ήπειρο, δεν μπορεί να εξεταστεί σοβαρά και με αξιώσεις η δημιουργία ευρωστρατού. Ο Ευρωστρατός οφείλει να φέρει το στίγμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, μόνο να την ακολουθήσει μπορεί. Κι όλα αυτά, ενώ παρακολουθούμε να κορυφώνεται η ενδοενωσιακή διαμάχη σχετικά με μια απαραίτητη αλλαγή πλεύσης στην οικονομική πολιτική της ΕΕ, με τη Γερμανία να αρνείται πεισματικά και σθεναρά να υποχωρήσει από ένα οικονομικό δόγμα που μόνο περαιτέρω όξυνση της εν γένει πολιτικής σύγκρουσης μεταξύ των κρατών – μελών δημιουργεί.
Ρεαλιστικά, δεν μπορεί να γίνει απόπειρα δημιουργίας ad hoc δομών, μόνο για να αντιμετωπιστούν «ειδικές καταστάσεις», όχι τουλάχιστον με τη συνεκτική έννοια του όρου «ευρωστρατός», στην υπάρχουσα ισορροπία δυνάμεων, και δη, φυγόκεντρων, εντός ΕΕ.
Αρνητική συγκυρία επίσης η παρατεινόμενη οικονομική κρίση, καθώς το όλο εγχείρημα στοιχίζει, πολύ, και δε συμβαδίζει με την πολιτική λιτότητας που ακολουθείται, ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, στο ΝΑ σύνορο της ΕΕ και με πλείστα όσα προβλήματα και χωρίς ουσιαστική βοήθεια από την ΕΕ σε μείζονα θέματα, όπως το προσφυγικό.

Ένα έστω βήμα προς τις εξαγγελίες, πέραν από τη ρητορική, θα ήταν μια ριζική αλλαγή στις εθνικές στρατηγικές αμυντικής βιομηχανίας και την πολιτική μέγιστου -και τεράστιου- κέρδους των αμυντικών βιομηχανιών των χωρών που επαναφέρουν το ζήτημα: Να γείρει η πλάστιγγα από την πολιτική μεγιστοποίησης του κέρδους των εταιρειών, προς την συντεταγμένη πορεία προς τυποποίηση αμυντικών συστημάτων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μαζική διάχυση τεχνογνωσίας και μια πολύ μεγάλη επένδυση στον RnD τομέα με διευρυμένη πανευρωπαϊκή συνεργασία των αρμόδιων φορέων, μια στόχευση αναπόφευκτα λοιπόν προς μια ενοποιημένη ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, ενδεχομένως και αναγκαστικά με αυξημένο ρυθμιστικό ρόλο των αρμόδιων κρατικών φορέων, ανταγωνιστική ως σύνολο στην παγκόσμια αγορά, ακόμη και με ενδεχόμενη εγκατάσταση αντίστοιχων μονάδων στα φυσικά σύνορα της ΕΕ, ήτοι και στην Ελλάδα, κάτι που θα απέφερε πολλαπλά οφέλη σε έναν κοινό (;) μακρόπνοο ευρωπαϊκό αμυντικό σχεδιασμό.
Όλα αυτά, φαντάζουν πολύ θολά ως κάτι πέρα από ρητορική αυτή τη στιγμή, με ελάχιστες χώρες έστω να ακουμπούν το 2% που το ΝΑΤΟ προτάσσει για αμυντικές δαπάνες και στη σύγκρουση που έχει φτάσει το ζενίθ της, μέσα στην Ένωση, σχετικά με την ακολουθούμενη πολιτική και οικονομική στόχευση και εφεξής πορεία της.

Ενώ από τον εξορθολογισμό των αμυντικών δαπανών μέσα από μια κατ΄ ουσίαν και όχι μόνο στα λόγια, κοινή ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική και ασφάλειας, θα ευνοηθούν τα μάλα χώρες όπως η Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, για άλλη μια φορά φαντάζει πως μια «΄Ενωση Ευρωπαϊκής Άμυνας» χρησιμοποιείται από Γερμανία και Γαλλία αυτή τη φορά κυρίως ως κίνηση διαχείρισης του εσωτερικού ακροατηρίου Μέρκελ και Ολάντ, μετά τα άκρως δυσοίωνα συνεχόμενα εκλογικά αποτελέσματα της πρώτης, αφενός, και της άμεσης ανάγκης ανακοπής της πολιτικής καθίζησης του δευτέρου, σε συνάρτηση με την ανεξέλεγκτη άνοδο ακροδεξιών και ξενοφοβικών στοιχείων.