Μισές αλήθειες και μισά ψέματα για το προσφυγικό - Άρθρο για το militaire.gr

Στην ταινία In the loop του Armando Iannucci περιγράφεται με ποιον τρόπο, την εποχή του Blair, χρησιμοποιώντας μισές αλήθειες και μισά ψέματα, διαμορφώνεται η κοινή γνώμη και αλλάζει ο ρους της ιστορίας.

Σήμερα, το ζούμε σε όλη του τη διάσταση στο θέμα της προσφυγικής κρίσης. Ακόμη και όσοι το παρακολουθούν πολύ σχολαστικά και αρθρογραφούν συστηματικά αδυνατούν να παρακολουθήσουν τον όγκο της πληροφόρησης, και της παραπληροφόρησης, τη συχνότητα της αλλαγής των δεδομένων, τη συστοιχία των γεγονότων και την πολυπλοκότητα των θεμάτων.

Βρισκόμαστε μπροστά στη μεγαλύτερη προσφυγική και μεταναστευτική κρίση από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, η οποία πλαισιώνεται από την πιο δεινή οικονομική κρίση.
Η ελληνική κυβέρνηση, δέσμια των αδυναμιών της, τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, ανίκανη να τις προβλέψει και να τις συνδιαμορφώσει. Τα προβλήματα δεν προκύπτουν μόνο από τον διαγκωνισμό των συναρμόδιων Υπουργείων και Δομών, αυτό είναι σύνηθες και σε πολιτικό επίπεδο κατανοητό. Ευνοείται και από την αδυναμία συντονισμού και διαχείρισης από το ίδιο το Μαξίμου.

Η Ελλάδα αδυνατεί να αναδείξει τις αδυναμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανταποκριθεί στα υπεσχημένα, είτε πρόκειται για θέσεις υποδοχής, είτε για υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό. Ενοχοποιημένη από τα μεγάλα λάθη της διαχείρισης της κρίσης και τις παλινωδίες των τελευταίων χρόνων, αποδέχεται το ρόλο του φταίχτη και του αδύναμου παίχτη και δε μιλά για την κρίση αλληλεγγύης της Ένωσης, την αδυναμία της να εφαρμόσει την συμπεφωνημένη πολιτική της Επιτροπής και όχι τις Εθνικές πολιτικές και να καταγγείλει την καταστρατήγηση των Διεθνών Συνθηκών: από τις 27 χώρες της Ένωσης και τις 80.000 θέσεις μετεγκατάστασης που συμφωνήθηκαν τον Οκτώβρη, μόνο τρεις χώρες έχουν ανταποκριθεί δίνοντας μόλις 2.000 θέσεις. Αντιθέτως, χώρες εμφανίζονται περίσσια πρόθυμες να στείλουν στρατό και αστυνομία, για να κλείσουν σύνορα τρίτης χώρας με κράτος-μέλος...

Τις τελευταίες μέρες από επίσημα κυβερνητικά χείλη γίνεται λόγος για μαζικές επαναπροωθήσεις. Ας είμαστε ξεκάθαροι: μαζικές επαναπροωθήσεις είναι απαράδεκτες, πρώτον, γιατί το άσυλο κρίνεται επί προσωπικής βάσης και όχι βάσει εθνικότητας, και δεύτερον, γιατί αποτελεί ευθεία παραβίαση των συνθηκών, αφού αποτελεί παρεμπόδιση στο άσυλο που προστατεύεται από τη Συνθήκη της Γενεύης και το συμπληρωματικό πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης. Το ίδιο ισχύει και για τις περίφημες ευθύνες της Τουρκίας να συγκρατήσει τις προσφυγικές ροές επί του εδάφους της: από πότε η Ευρώπη της Δημοκρατίας και των Δικαιωμάτων ορίζει ρυθμιστή μία χώρα, την οποία η ίδια με αλλεπάλληλες Εκθέσεις των Οργανισμών και Οργάνων της αφήνει μετεξεταστέα στα θέματα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων; Γιατί υπακούουμε στη φαντασίωση της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ ότι ο πρόσφυγας οφείλει να παραμείνει σε μέρος που δεν είναι της επιλογής του;

Αναφορικά με την εμπλοκή του ΝΑΤΟ, είναι φυσικά πλέον ηλίου φαεινότερον πως η Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική και Πολιτική Άμυνας έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει, αν ποτέ τα καταφέρει, προκειμένου να είναι σε θέση να διαχειρίζεται με ίδιες δυνάμεις τις κρίσεις της. Όσο η ευρωπαϊκή ενοποίηση εξαντλείται σε μονεταριστικές πολιτικές και οπισθοχωρεί σε θέματα πολιτικής ενοποίησης, θα προστρέχει στις Ατλαντικές δομές και θα δικαιώνει τους επικριτές της.

Αναφορικά με τα Κέντρα Μετεγκατάστασης ή προσωρινής παραμονής, τα οποία μερικές τοπικές κοινωνίες αρνούνται, εθισμένες στη νοοτροπία του μακριά από την αυλή μου: αν δικαιώσουν και επαληθεύσουν τον τίτλο τους, είναι απαραίτητα και χρήσιμα. Αν όμως, μετατραπούν σε κέντρα τύπου Αμυγδαλέζας, -αρνούμαι ακόμη και να σχολιάσω τις υποψίες για υπόγειες συνδιαλλαγές για μακρόχρονη «φιλοξενία» έναντι ευνοϊκής μεταχείρισης του χρέους-, θα βρουν απέναντι όλους εμάς που καταγγέλλαμε αυτά τα σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Ο αναβαθμισμένος ρόλος του Υπουργείου Άμυνας, συνοδευόμενος και επισήμως πλέον από την τροπολογία που πέρασε από τη Βουλή και πρακτικά δίνει απεριόριστες αρμοδιότητες στον στρατό κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης αναφορικά με τη διαχείριση του ζητήματος, μας γεμίζει ερωτηματικά και όσο αυτά δεν απαντώνται πειστικά από την κυβέρνηση, τα ερωτηματικά θα γίνονται έντονη ανησυχία: το κοινωνικό έργο του στρατού οφείλει να περιοριστεί στα ζητήματα υποδομών και logistics: δεν μπορεί τα Κέντρα αυτά να φρουρούνται από στρατό, ούτε να προΐσταται των Δομών στρατιωτικός, όταν επιτόπου επιχειρούν ΜΚΟ και Διεθνείς Οργανισμοί. Και δεν μπορούμε να πορευόμαστε με την ελπίδα πως ο εκάστοτε αξιωματικός, υπεύθυνος για το ένα ή το άλλο Κέντρο, θα φανεί να κατέχει το γνωστό ελληνικό «φιλότιμο», ή θα έχει αυξημένες κοινωνικές ευαισθησίες για ένα τόσο λεπτό θέμα, αντί να παραμένει προσκολλημένος στην πιστή εκτέλεση διαταγών, όποιες κι αν αυτές προκύψουν να είναι στο εγγύς ή μεσοπρόθεσμο μέλλον. Τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων δεν έχουν εκπαίδευση για τέτοια εκτεταμένη σε χώρο, χρόνο, προσωπικό και αρμοδιότητες εμπλοκή σε θέματα ανθρωπιστικής κρίσης και μάλιστα εκτάκτου ανάγκης και κυρίως, σε μια Δημοκρατία με τα πολιτειακά χαρακτηριστικά της δική μας, δεν πρέπει να έχουν. Αποτελεί θεσμική εκτροπή και –κινδυνεύοντας να κατηγορηθώ για «αριστερές εμμονές»- το έχουμε πληρώσει πολύ ακριβά στο παρελθόν.

Εάν, δε, όπως πολύ χαρακτηριστικά το think tank Βruegel ανέφερε στην έκθεσή του, οι ρυθμοί μετεγκατάστασης των προσφύγων ακολουθήσουν τον απελπιστικά αργό ρυθμό που τώρα ισχύει, μόνο μεγάλο προβληματισμό μπορεί να δημιουργήσει η εικόνα μερικών χιλιάδων προσφύγων και η αναμενόμενη αντίδρασή τους, όταν διαπιστώσουν πως είναι επ΄ αόριστον έγκλειστοι υπό καθεστώς ενός ιδιότυπου στρατωνισμού – κράτησης. Ειδικά τώρα, που επί της ουσίας τα σύνορα έχουν ήδη κλείσει και η απόγνωση των προσφύγων μεγαλώνει, και το αίσθημα αυτό, με τον καιρό, μοιραία θα κλιμακώνεται, με τις ανάλογες αντιδράσεις. Αντιδράσεις όμως που ήδη υπάρχουν από ορισμένες τοπικές κοινωνίες, με την «ενθάρρυνση», φυσικά, και της ΧΑ. Φανταστείτε λοιπόν στο εγγύς μέλλον, ένα αλαλάζον πλήθος έξω από ένα τέτοιο Κέντρο, μέσα στο οποίο καταλύουν απεγνωσμένοι πρόσφυγες, και ανάμεσά τους, ο στρατός να τους χωρίζει. Αν πιστεύουμε πως ο στρατός (ο ίδιος στρατός που δεν μπορεί ή δεν έχει διάθεση να λύσει έστω τις παθογένειες και ανισότητες μέσα στους κόλπους του) πρέπει να έχει έναν τέτοιο εκτεταμένο ρόλο εντός της ελληνικής επικράτειας για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα (από πάρα πολλές απόψεις, αλλά ας μην επεκταθώ), μάλλον βαδίζουμε σε επικίνδυνα μονοπάτια.

Επίσης, δεν μπορούμε να παίρνουμε τη θετική στάση μιας τοπικής κοινωνίας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως επ΄ άπειρον δεδομένη, σε περίπτωση μη τήρησης του αρχικού σχεδίου περί σύντομης παραμονής των ανθρώπων αυτών στα Κέντρα, αλλά μετατροπής του σε μια ημιμόνιμη κατάσταση με άγνωστη κατάληξη, και μάλιστα τηρουμένων όλων των μέτρων στρατιωτικής ασφάλειας, με την εικόνα που αυτό δίνει για τη μεταχείριση προσφύγων αλλά και όλων των μη ένστολων, εθελοντών και άλλων, που σπεύδουν σε βοήθεια.
Σε κάθε περίπτωση, η στρατιωτικοποίηση του προσφυγικού γυρίζει την Ευρώπη στα χρόνια του Μεσοπολέμου.

Δε θα κουραστώ να το λέω: η λύση στο προσφυγικό είναι η εξασφάλιση ασφαλούς διόδου από την Τουρκία στην Ευρώπη. Φαντάζει υποκριτικό να μιλάς για αυτούς που χάνουν τη ζωή τους στο Αιγαίο, όταν δε θέλεις να ακούσεις για κατάργηση της Οδηγίας 2001/51/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ουσιαστικά υποβάλλει τους πρόσφυγες σε ένα τεστ επιβίωσης στο οποίο θα αναδειχθεί νικητής ο πιο νέος, ο πιο υγιής, ο πιο δυνατός, ο πιο πλούσιος. Όπως είναι υποκριτικό να κλείνεις τα μάτια στην ύπαρξη του φράχτη στον Έβρο, τον οποίο ως αντιπολίτευση, και ορθώς, ονόμαζες μνημείο αναλγησίας.

Αυτό που συμβαίνει στο Αιγαίο δεν είναι τραγωδία: τραγωδία είναι μία φυσική καταστροφή που προκαλεί δεκάδες χιλιάδες θύματα. Αυτό που συμβαίνει στο Αιγαίο είναι το χρονικό πολλών προαναγγελθέντων θανάτων, που φέρουν την υπογραφή της πολιτισμένης Ευρώπης του Διαφωτισμού.

Όσο πυκνώνουν οι απειλές για κλείσιμο συνόρων και ορθώνονται φράκτες, οι ροές θα πυκνώνουν, καθώς όλοι θα προσπαθούν να αδράξουν την τελευταία ευκαιρία να περάσουν απέναντι και οι λαθροδιακινητές θα τρίβουν τα χέρια τους.

 

orthia new - Copy