Αρθρογραφία

Ελευθερία του λόγου και ρητορική μίσους - Άρθρο στο tvxs.gr

Η Ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, και κατ' επέκταση του λόγου, προστατεύεται από το Αρ. 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και το Σύνταγμα. Δεν μπορούμε να συγχέουμε όμως την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης με τη ρητορική του μίσους. Πρέπει να διακρίνουμε πού τελειώνει η άποψη του καθενός από εμάς και πού αρχίζει η σπορά του μίσους. Το γεγονός ότι έχουν αλλάξει τα μέσα έκφρασης και πως αυτή πραγματοποιείται, σε μεγάλο βαθμό, μέσα από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης ή το διαδίκτυο γενικότερα, πρέπει να βρίσκει την Πολιτεία αλλά και την κοινωνία σε εγρήγορση. Ο ελευθεριακός χαρακτήρας των νέων μέσων δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για την υποκίνηση μίσους και βίας. Αποτελεί δημόσιο χώρο και οφείλουμε να τον προστατεύσουμε από κάθε λογής φορείς ρητορικής μίσους, είτε αυτοί εκφράζονται επώνυμα, είτε ανώνυμα. Η ανωνυμία είναι συστατικό στοιχείο του διαδικτύου, κατοχυρωμένο και απολύτως σεβαστό. Δεν μπορεί όμως ποτέ να γίνει συνώνυμο της ατιμωρησίας.
Το ΕΔΔΑ έχει κρίνει ότι η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί θεμελιώδη αρχή σε μια δημοκρατική κοινωνία. Εφαρμόζεται όχι μόνο σε απόψεις που γίνονται αποδεκτές ή δε θεωρούνται προσβλητικές, αλλά και σε αυτές που προσβάλλουν, σοκάρουν ή ενοχλούν το κράτος ή μια μερίδα της κοινωνίας. Αυτές είναι οι επιταγές του πλουραλισμού, της ανεκτικότητας και του ανοικτού πνεύματος, χωρίς τα οποία δεν υφίσταται δημοκρατική κοινωνία. Αυτό σημαίνει ότι κάθε περιορισμός στην ελευθερία του λόγου πρέπει να είναι ανάλογος προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. (Υπόθεση Handyside κατά Ην. Βασιλείου 1976).
Από την άλλη πλευρά όμως, η ανεκτικότητα και ο σεβασμός προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια αποτελούν επίσης θεμελιώδεις αξίες σε μια δημοκρατική και πλουραλιστική κοινωνία. Συνεπώς, μπορεί να θεωρηθεί αναγκαίο να τιμωρούνται ή να προλαμβάνονται οι μορφές έκφρασης που διαδίδουν, υποκινούν, προωθούν ή δικαιολογούν το μίσος και τη βία (Erbakan κατά Τουρκίας).
Συνεπώς όταν πρόκειται για ρητορική μίσους, δηλαδή για υποκίνηση σε βία ή μίσος, το ΕΔΔΑ κρίνει θεμιτούς τους περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης.
Η στάση της Γενικής Γραμματείας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι να αποστέλλει προς τις δικαστικές αρχές για τυχόν ενέργειές τους, δημόσιες τοποθετήσεις που μπορεί να συνιστούν υποκίνηση σε βία ή μίσος, διότι είναι αρμοδιότητα της ελληνικής Δικαιοσύνης να διερευνά τη διάπραξη τυχόν ποινικών αδικημάτων. Δεν κάνει καμία τοποθέτηση επί της πράξης ούτε κάποιον χαρακτηρισμό. Γνωστοποιεί απλώς το γεγονός στην ελληνική Δικαιοσύνη.
Από εκεί και πέρα, η Δικαιοσύνη θα κρίνει εάν έχει διαπραχθεί κάποιο ποινικό αδίκημα και ποιο αδίκημα είναι αυτό.
Ωστόσο, θεωρούμε υποχρέωση της Κυβέρνησης να παίρνει θέση απέναντι στη ρητορική του μίσους, όπως κάνει και για τη ρατσιστική βία και για τον ρατσισμό. Γι' αυτό άλλωστε έχουμε κάνει πάρα πολλές προσπάθειες και βήματα σε αυτό τον τομέα (ίδρυση ΕΣΡΜ, βελτιώσεις στη νομοθεσία, πρόγραμμα ODIHR).
Παρατηρείται επίσης συχνά, η ύπαρξη ακραίου λόγου, επώνυμου ή ανώνυμου, ο οποίος αντιμετωπίζεται με όρους ψυχανάλυσης. Και λέγοντας ακραίο, εννοούμε προφανώς λόγο που σαφώς και ευθέως παραπέμπει σε χρήση βίας. Ο φορέας του, συχνά, απαλλάσσεται λόγω γραφικότητας ή ακόμη και προφανούς, γιατί όχι, βλακείας. Έχουμε έτσι μια πολύ διευρυμένη ερμηνεία της ελευθερίας, χωρίς την ανάλογη αυστηρότητα κρίσης ως προς το περιεχόμενο. Η δυνατότητα της γρήγορης διάδοσης του μίσους στον εικονικό κόσμο αυξάνει ακόμη περισσότερο την ικανότητά του να βλάψει. Με δεδομένη την πολλαπλασιαστική ισχύ των νέων μέσων, δυστυχώς αυτά τα φαινόμενα δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίζουμε πλέον με όρους τύπου «ο τρελός του χωριού» με τον οποίο ουδείς ασχολείται. Η οικειοποίηση και χρησιμοποίηση, από τέτοια άτομα, του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με άγνοια κινδύνου αλλά και εκμεταλλευόμενα την τρόπο τινά παράκαμψη του Ποινικού Κώδικα ως χρήση του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης, δεν μπορεί να καταστήσει τον δημόσιο χώρο του διαδικτύου, μια πλατεία όπου ο καθένας, με το πρόσχημα της ελευθερίας της έκφρασης θα χρησιμοποιεί εμπρηστικό λόγο. Αν αυτά τα φαινόμενα δεν αντιμετωπιστούν αφενός θα εκφυλιστεί η ίδια η έννοια της ελευθερίας της έκφρασης και αφετέρου η ίδια η κοινωνία εθίζεται σταδιακά στην ανοχή της βίας.
Η Πολιτεία δεν μπορεί να παραμείνει παρακολουθητής της κατάχρησης του δημόσιου χώρου. Οφείλουμε να παραπέμπουμε στη Δικαιοσύνη τις ανάλογες περιπτώσεις, ώστε η ίδια να κρίνει κατά τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία.
Αυτή είναι η θεσμική στάση της παρούσας κυβέρνησης. Μηδενική ανοχή στη ρητορική βίας και μίσους που συνιστούν παραβίαση του σκληρού πυρήνα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν στο ρατσιστικό έγκλημα.

 

blue

Copyright © 2012. www.mariayannakaki.gr | Όλα τα νέα σήμερα newspolis.gr | Designed by Shape5.com

Η επίσημη ιστοσελίδα της Μαρίας Γιαννακάκη | υποψηφιοι, Αττική, περιφέρεια, Παρέμβαση, για την Αττική, Β' Πειραιά, Κορυδαλλός, Κερατσίνι, Νίκαια, Δραπετσώνα, Αγ. Ιωάννης, Ρέντης, Πέραμα, Πειραιάς, Ανθρώπινα, δικαιώματα, LGBT, ισότητα, Εξωτερική, πολιτική, Εθνική Άμυνα, Τουρκία, Κύπρος, Κυπριακό, Ευρωπαϊκή, Ένωση, ομοφυλόφιλοι, Ρομά