Η Ιστορία δε συγχωρεί αυτούς που την αγνοούν, άρθρο στην Κυριακάτικη Χαραυγή

Είναι κοινός τόπος ότι η λέξη με την οποία θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη, αν όχι απόλυτα ταυτισμένη, η διακυβέρνηση Αναστασιάδη είναι τα «διαβατήρια». ‘Όμως, σήμερα, δεν πρόκειται για τα χρυσά διαβατήρια της πώλησης της κυπριακής ιθαγένειας, αλλά για την αφαίρεση των διαβατηρίων από τον Ερσίν Τατάρ και άλλα προβεβλημένα στελέχη της «κυβέρνησής» του, γεγονός που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και έσυρε την πολιτική ζωή του νησιού και τις σχέσεις των δύο κοινοτήτων σε εποχές περιχαράκωσης, αν όχι έξαρσης του Εθνικισμού. Την παραπάνω ενέργεια ακολούθησε η περίφημη δήλωση του Προέδρου για επιστροφή στο Σύνταγμα του 60, προφανώς ο ίδιος θεωρεί βέλτιστη λύση το veto, τις εγγυήσεις και την θεσμική παρουσία ξένων στρατών. Αν σε αυτά προστεθούν και οι ψίθυροι για δύο κράτη, οι οποίοι βέβαια αποκτούν βαρύτητα όχι μόνο από το πλήθος και την πολυμέρεια των πηγών, αλλά και όταν επιβεβαιώνονται από τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, προνομιακό συνομιλητή του Προέδρου. Ακόμη και ο, διορισμένος από τον ίδιο, διαπραγματευτής για το Κυπριακό Α. Μαυρογιάννης έκανε λόγο σε συνέντευξή του για «ιδεοθύελλα για δυο κράτη»

Κατά τις μυστικές συναντήσεις με τον Τσαβούσογλου, ο Τούρκος ΥΠΕΞ ισχυρίστηκε ότι συζήτησαν για δύο κράτη και μετά για Συνομοσπονδία. Προσφάτως ο κ. Αναστασιάδης μίλησε για αποκεντρωμένη Ομοσπονδία, χωρίς όμως να δίνει λεπτομέρειες για το τι εννοεί ακόμη στα Ηνωμένα Έθνη. Νομίζω ότι είναι ανθρωπίνως αδύνατο να παρακολουθήσει κανείς τις οβιδιακές μεταμορφώσεις του Προέδρου.

Βέβαια, όλα τα παραπάνω δεν ξαφνιάζουν τους επαρκείς γνώστες του Κυπριακού από το Κρανς Μοντανά, εκεί όπου χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία για λύση του Κυπριακού, όπως επεσήμανε ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ, και μετά: γιατί μπορεί ο καθένας να έχει μπερδευτεί αναφορικά με το τι θέλει ο Κύπριος Πρόεδρος για το Κυπριακό, ξέρουμε, όμως, όλοι, πλέον, τι δε θέλει: λύση, ακόμη και αν αυτό εξυπηρετεί το διαχρονικό στόχο της Τουρκίας που είναι η οριστική διχοτόμηση του νησιού.

Από τη κατάρρευση των συνομιλιών και μετά είναι η μεγαλύτερη περίοδος από το 1974 χωρίς διαπραγματεύσεις. Η ιστορική εμπειρία του Κυπριακού καταδεικνύει ότι σε περιόδους όπου δεν υπάρχει διαπραγματευτική διαδικασία η κατάσταση επιδεινώνεται και επιχειρούνται νέα τετελεσμένα από την Τουρκία. Το ψευδοκράτος, η λεγόμενη «ΤΔΒΚ» ανακηρύχθηκε το 1983, μετά από την απόρριψη των Δεικτών Κουεγιάρ, που προνοούσε την άμεση επιστροφή της Αμμοχώστου με μοναδική προϋπόθεση την έναρξη συνομιλιών και απορρίφθηκαν τελικά από τον τότε πρόεδρο Σπύρο Κυπριανού με ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ να διαφωνούν. Η επίσημη στροφή της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας από την ομοσπονδία στη συνομοσπονδία έγινε το 1997, όταν και πάλι υπήρχε διαπραγματευτικό κενό και μεσουρανούσε η πυραυλολογία και η ηφαιστειολογία. Οι έντονες προσπάθειες για απευθείας εμπόριο του ψευδοκράτους καταβλήθηκαν μετά το γνωστό αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων του 2004.

Αντί να αποστέλλονται θετικά μηνύματα στην κοινωνία για την ανάγκη να υπάρξει λύση του Κυπριακού, για την ανάγκη άμεσης επανέναρξης των συνομιλιών, για το πόσο επικίνδυνη είναι η συνέχιση του απαράδεκτου στάτους-κβο και η διολίσθηση προς οριστική διχοτόμηση, για το ότι η μόνη ρεαλιστική βάση επίλυσης του Κυπριακού και επανέναρξης των διαπραγματεύσεων είναι η στήριξη του συμπεφωνημένου πλαισίου λύσης όπως υιοθετήθηκε από επανειλημμένες αποφάσεις του ΟΗΕ και άλλων διεθνών οργανισμών, έχει επιλεγεί η αοριστολογία, η κενολογία υπό τη μορφή καινοφανών λύσεων και οι καταγγελτικές ενέργειες που αποδεδειγμένα πλέον ούτε μεγάλο κόστος επιφέρουν στην Τουρκία ούτε απαλλάσσουν από το διχοτομικό στάτους κβο.

Η επιστήμη του Δικαίου, όπως και η Πολιτική, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση των πράξεων, αλλά επεκτείνεται και σε αυτή των παραλείψεων. Είμαι πεπεισμένη ότι κανείς Ε/κύπριος δεν θα επιχειρηματολογούσε ευθαρσώς υπέρ της διχοτόμησης με ό,τι αυτό σημαίνει: το χάρισμα του μισού νησιού στην Τουρκία, την παγίωση της Κατοχής και της προσφυγιάς, την απώλεια των περιουσιών, τα χερσαία σύνορα με την Τουρκία. Όμως η αδράνεια ακριβώς σε αυτό οδηγεί. Και η Ιστορία θα είναι αμείλικτη στην απόδοση ευθυνών.