Για κάποιους το "Μένουμε Ευρώπη" εξαντλείται στις οικονομικές υποχρεώσεις της χώρας, άρθρο στην Εφημερίδα των Συντακτών

Μία απλή αναδρομή στον Κοινοβουλευτικό Έλεγχο που ακολούθησε το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι στις 20 Γενάρη 2014, αρκεί για να κατανοήσει κανείς τις προθέσεις της τότε κυβέρνησης: ήταν εμφανής η προσπάθεια να καλυφθούν πίσω από την FRONTEX και ο ένας Υπουργός παρέπεμπε στον άλλο, με τον αρμόδιο, τότε, Υπουργό Nαυτιλίας και Αιγαίου, Μιλτ. Βαρβιτσιώτη, να μην εμφανίζεται καν στη Βουλή προκειμένου να απαντήσει στις Eπίκαιρες Eρωτήσεις που καταθέταμε.

Ο ίδιος ο σημερινός Πρωθυπουργός και τότε βουλευτής και Υπουργός της ΝΔ, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα Μηδέν» της 7ης Σεπτέμβρη 2015 είχε υπερασπιστεί μέχρι κεραίας την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης Σαμαρά για τους χειρισμούς στην υπόθεση.

Ο φάκελος για το ναυάγιο που στοίχισε 11 ζωές, πήγε στο Ναυτοδικείο Πειραιά, τον Απρίλιο του 2014, και μέσα σε τρεις μήνες έκλεισε σε πρώτο και δεύτερο βαθμό και αρχειοθετήθηκε με απόφαση του επικυρώθηκε, χωρίς καθυστέρηση, από τον Εισαγγελέα του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου. Μία από τις βασικές αιτιάσεις του Εισαγγελέα του Ναυτοδικείου, που έθεσε την υπόθεση στο αρχείο, ήταν ότι δεν γίνονται επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα

Ο Εισαγγελέας δεν ζήτησε, προκειμένου να τις εντάξει στη δικογραφία, άρση απορρήτου των επικοινωνιών του σκάφους του λιμενικού με το κέντρο Διεύθυνσης Προστασίας Συνόρων ώστε να γίνουν γνωστές οι εντολές που δίνονταν. Δε δέχτηκε να μιλήσει ούτε με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες που από την πρώτη στιγμή βρέθηκε στη Λέρο με τους διασωθέντες, ενώ έκρινε ως αξιόπιστες μόνο τις καταθέσεις των λιμενικών

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έστω 8,5 χρόνια αργότερα, αποτελεί τη μεγαλύτερη δικαίωση για τα θύματα και τους επιζήσαντες, αλλά και εμπλουτίζει τη Νομολογία για ανάλογες περιπτώσεις, καθιστώντας την εν λόγω απόφαση σταθμό σε ζητήματα προστασίας των προσφυγικών δικαιωμάτων. Μετά την απόφαση αυτή, η Ελληνική Δικαιοσύνη υποχρεούται να ανοίξει, εκ νέου, την υπόθεση, και να αναζητήσει ποινικές ευθύνες.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, μιλά για «αδιαμφισβήτητα δεδομένα» και εκθέτει την Ελλάδα καταγγέλλοντας την ανεπαρκή αντίδρασή της και την διάτρητη διαδικασία με στόχο την κάλυψη των παράνομων επαναπροωθήσεων. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 2 (δικαίωμα στην ζωή) της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αφού εντόπισε παραλείψεις στις διαδικασίες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εθνικές αρχές δεν διεξήγαγαν ενδελεχή και αποτελεσματική έρευνα, ικανή να ρίξει φως στις συνθήκες υπό τις οποίες βούλιαξε η βάρκα και ότι οι ελληνικές αρχές δεν έπραξαν τα δέοντα προκειμένου να παράσχουν στους προσφεύγοντες και τους συγγενείς τους το απαιτούμενο επίπεδο προστασίας.

Επίσης, η Ελλάδα καταδικάστηκε για παραβίαση του άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή/και εξευτελιστικής συμπεριφοράς) αναφορικά με τους 12 επιζήσαντες οι οποίοι προσέφυγαν στο ΕΔΑΔ, αφού διαπίστωσε ότι μετά το ναυάγιο υπέστησαν εξευτελιστική συμπεριφορά και σωματικούς ελέγχους κατά την άφιξή τους στο Φαρμακονήσι. Ανθρώπους ναυαγούς, που είχαν μόλις χάσει μπροστά στα μάτια τους τα παιδιά τους, τους έβγαλαν από τη θάλασσα και τους ξεγύμνωναν για να διαπιστώσουν αν κουβαλούν πάνω τους κάτι επιλήψιμο.

Η εν θέματι απόφαση είναι πιο επίκαιρη και χρήσιμη σήμερα παρά ποτέ, μετά την κρίση στην FRONTEX, τον περασμένο Απρίλιο, που οδήγησε σε παραίτηση τον επικεφαλής της, ο οποίος είχε προλάβει να βραβευθεί για τις υπηρεσίες του από τον αρμόδιο Έλληνα Υπουργό Μηταράκη, συνεπεία των καταγγελιών που δημοσιεύτηκαν στον Διεθνή Τύπο, σύμφωνα με τις οποίες η συνοριακή υπηρεσία έχει εμπλακεί σε επαναπροωθήσεις τουλάχιστον 957 αιτούντων άσυλο στο Αιγαίο μεταξύ Μαρτίου 2020 και Σεπτεμβρίου 2021, ενώ τον Δεκέμβριο του 2021, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζήτησε από την Ελλάδα να απαντήσει σε τουλάχιστον 32 αιτήματα που αφορούσαν σαράντα επτά αιτούντες άσυλο που δηλώνουν ότι έχουν πέσει θύματα επαναπροώθησης από το 2019.

Η αρμόδια Ευρωπαία Επίτροπος Γιόχανσον σε απάντησή της σε ερώτηση ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε την ανησυχία της για τις καταγγελίες και έστειλε στην ελληνική κυβέρνηση μήνυμα συμμόρφωσης με τις θεμελιώδεις Αρχές του Διεθνούς Δικαίου: «Η Επιτροπή παραμένει προσηλωμένη στη δέσμευσή της να εξασφαλίζει την αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών μας συνόρων, σε πλήρη συμμόρφωση με τις ισχύουσες διατάξεις του δικαίου της ΕΕ, στις οποίες περιλαμβάνονται εκείνες που διασφαλίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα».

Στα τέλη Ιουνίου, ήρθε στο φως έρευνα των Guardian, LighthouseReports, LeMonde, DerSpiegel και ARDReportMünchen αναφορικά με τη στάση των ελληνικών Αρχών απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες που περνούν τα σύνορα στον Έβρο: σύμφωνα με μαρτυρίες, αιτούντες άσυλο «στρατολογήθηκαν από αστυνομικές αρχές» και συμμετείχαν – μέσω πιέσεων που ασκήθηκαν από Έλληνες αστυνομικούς- ενεργά σε επαναπροωθήσεις. Οι ίδιοι περιέγραψαν τους εαυτούς τους ως σκλάβους, ενώ η έρευνα φιλοξενεί και μαρτυρίες κατοίκων που φέρονται να επιβεβαιώνουν αυτές τις καταγγελίες.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου οφείλει να λάβει ευρεία δημοσιότητα: η συμμόρφωση με τις Αρχές του Διεθνούς Δικαίου, η παροχή βοήθειας σε άτομα τα οποία βρίσκονται σε ανάγκη δεν είναι απλά μία πράξη αλληλεγγύης. Είναι συμβατική υποχρέωση ενός Κράτους Δικαίου και απορρέει από την ένταξή του στους διεθνείς Οργανισμούς και τις Διεθνείς Συνθήκες και μας αφορά όλους. Η καταστρατήγησή τους οδηγεί σε καταδίκες όπως την παραπάνω και καθιστά την χώρα κράτος παρία της Διεθνούς Κοινότητας. Αναμένω από την παρούσα κυβέρνηση που είναι η ίδια με αυτή του Γενάρη του 2014 και κυρίως από τους πρωταγωνιστές Υπουργούς που είναι και σήμερα Υπουργοί της κυβέρνησης Μητσοτάκη, μία συγγνώμη για όσα ντροπιαστικά και ασεβή για τους νεκρούς ακούστηκαν εκείνες τις μέρες εντός και εκτός Βουλής. Και θα περίμενα από τους ψηφοφόρους της ΝΔ να απαιτήσουν από την κυβέρνηση που στηρίζουν πλήρη συμμόρφωση με τις Αρχές του Διεθνούς Δικαίου και σεβασμό των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκτός αν το »Μένουμε Ευρώπη» εξαντλείται στις οικονομικές υποχρεώσεις της χώρας.