Ενημέρωση Αρθρογραφία Πέρα από το ΟΧΙ του εθνοκεντρισμού μας - Άρθρο στην Αυγή
Πολλά τα «ελληνικά παράδοξα», όπως στην Ευρώπη συνηθίζουν να τα ονομάζουν. Ένα εξ αυτών, το γεγονός πως η ημερομηνία της Απελευθέρωσης των Αθηνών (12 Οκτωβρίου 1944) περνά απαρατήρητη, όπως και το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, που τηρούν ένα εν πολλοίς κοινό μοτίβο εορτασμών και μνήμης για τα σημεία αναφοράς της περιόδου εκείνης που σημάδεψε την ήπειρό μας.
Στη χώρα μας έχουμε επιλέξει να γιορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου, η οποία, παρ' όλο που -και θα χρησιμοποιήσω τη φράση που είχε το βιβλίο Ιστορίας του αγοριού μου «οι Έλληνες έγραψαν μία από τις πιο λαμπρές σελίδες στην ιστορία τους, το έπος του '40»- ξεκίνησε νικηφόρα, κατέληξε με την επίθεση των Γερμανών και την κατάληψη της Ελλάδας από τις δυνάμεις του άξονα.
Γιατί, λοιπόν, δεν εορτάζουμε το τέλος της Κατοχής, των τριάμισι χρόνων δηλαδή που σημαδεύτηκαν από την πείνα, τη βαρβαρότητα των ναζιστικών στρατευμάτων αλλά και την ανάπτυξη ενός από τα μαζικότερα και μαχητικότερα κινήματα αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη;
Οι λόγοι είναι πολλοί: Στην Ευρώπη το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου συνοδεύτηκε από την ελπίδα για ειρήνη, κοινωνική ευημερία και ανάπτυξη. Στην Ελλάδα, σχεδόν δύο μήνες μετά την απελευθέρωση, η Αθήνα μετατράπηκε σε πεδίο μιας βίαιης εμφύλιας σύγκρουσης. Τα Δεκεμβριανά επισκίασαν την ευφορία της απελευθέρωσης και στην ουσία έκλεισαν έναν κύκλο εμφύλιων συγκρούσεων που είχαν ξεκινήσει στην κατεχόμενη Ελλάδα το 1943.
Το ίδιο, εν μέρει, ισχύει και για την 8η Μαΐου. Την ώρα που η υπόλοιπη Ευρώπη πανηγύριζε, στην Ελλάδα παραστρατιωτικές ομάδες είχαν ήδη εξαπολύσει ένα κύμα βίας και τρομοκρατίας κατά των μελών της ΕΑΜικής Αντίστασης, ενώ στην Αθήνα η κοινή γνώμη έμενε εμβρόντητη από τη σκανδαλώδη ευμένεια που επεδείκνυε η Δικαιοσύνη και ο πολιτικός κόσμος απέναντι στους «μεγάλους» δωσίλογους.
Επίσης, στην Ελλάδα οι εθνικές επέτειοι απηχούν και συνεχίζουν να καλλιεργούν την αντίληψη της «εθνικής ιδιαιτερότητας». Δε μας αρέσουν οι επέτειοι που αναδεικνύουν το κοινό παρελθόν που συνδέει τους Έλληνες με άλλους λαούς της Ευρώπης, με κοινή μοίρα και κοινούς αγώνες.
Είναι καιρός να δούμε το παρελθόν μας ως κομμάτι της ευρύτερης ευρωπαϊκής Ιστορίας, πέρα από τα διχοτομικά σχήματα «εμείς» και οι «άλλοι», και είναι αναγκαίο πλέον να δούμε την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου όχι ως ευκαιρία εθνικής αυτοεπιβεβαίωσης, αλλά ως αφορμή για να ξανασκεφτούμε τι προκάλεσαν ο φασισμός και ο ναζισμός στη χώρα μας αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ειδικά σήμερα, όταν το νεοναζιστικό μόρφωμα έχει εγκαθιδρυθεί ως τρίτη δύναμη στο Κοινοβούλιο και θιασώτες συνωμοσιολογίας και υμνητές ακραίων αντισημιτικών θέσεων υπουργοποιούνται, έστω και για λίγες ώρες.
Είναι τόσο εντυπωμένη στην κουλτούρα μας η ανάγκη της αυτοεπιβαλλόμενης λήθης αντί της διδακτικής αξιοποίησης της επώδυνης μνήμης, που προτιμούμε σαν κοινωνία να προάγουμε την αναπαραγωγή εθνοκεντρικής υπεραξίας -άχρηστης στην εποχή της παγκοσμιοποίησης-, αντί ενός ειλικρινούς, λυτρωτικού και απελευθερωτικού διαλόγου με αντικείμενο τα εθνικά μας πάθη, λάθη, διχασμούς. Ένας διάλογος που όμως, αν συνετελείτο, θα έσπαγε τα ψυχολογικά δεσμά της εθνικής μας εσωστρέφειας και θα μας επέτρεπε να βιώσουμε την αίσθηση της συλλογικότητας και του συνανήκειν, υπερβαίνοντας τα εθνικά μας συμπλέγματα, ανασηκώνοντας βάρη από μέσα μας, που όσο τα κουβαλάμε δεν μας καθιστούν τίποτε άλλο παρά ένα αγοραφοβικό έθνος που κουβαλά τα μπαγκάζια εθνικών τραγωδιών και που παριστάνοντας αυτοϊκανοποιούμενο πως φορά τον μανδύα του εκλεκτού δεν περνά ποτέ στην πραγματικότητα της άλλης πλευράς του τοίχου του σπιτιού του.
