Ομιλίες

Χαιρετισμός εκ μέρους του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στο Συνέδριο του Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP)

 

blue1

 

Συντρόφισσες και σύντροφοι, 

Εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, ευχαριστώ για την πρόσκληση στο συνέδριό σας και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του. 

Με την Αριστερά της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας και γενικότερα με την Αριστερά της Κύπρου μας συνδέουν κοινές ιδέες και αξίες και, πάνω απ’ όλα, το όραμα μιας ελεύθερης κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση. 

Με το κόμμα «Ενωμένη Κύπρος» μας συνδέει και κάτι άλλο. Συμμετέχουμε από κοινού στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, του οποίου τον χαιρετισμό, επίσης μεταφέρω στο συνέδριό σας και το οποίο πάντοτε υπήρξε αλληλέγγυο με τον Κυπριακό Λαό, υποστηρίζοντας την θέση για ενωμένη Κύπρο, με βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων. 

Το Κυπριακό, σήμερα, βρίσκεται σε κρισιμότατη φάση. Δυόμισι χρόνια μετά το Κραν Μοντανά, δεν έχουν επαναρχίσει οι διακοινοτικές συνομιλίες και ήδη έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος. Ωστόσο, ελπίζουμε ότι η τριμερής του Βερολίνου άνοιξε ένα δρόμο για ουσιαστικές συνομιλίες, με βάση τις συγκλίσεις που είχαν επιτευχθεί στο παρελθόν, καθώς και το κεκτημένο του Κραν Μοντανά. 

Η δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στο Βερολίνο, μας βρίσκει σύμφωνους. Περιμένουμε και από την κυβέρνηση της Ελλάδας να στηρίξει πιο ενεργά την επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών, αξιοποιώντας την αναβαθμισμένη διεθνή θέση της χώρας μας, που παρέλαβε από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. 

Υποστηρίζουμε   ακόμη μία φορά, ότι το Κυπριακό είναι κορυφαίο πρόβλημα ειρήνης στην Ανατολική Μεσόγειο και ως τέτοιο πρέπει να αναδεικνύεται στα διεθνή fora και όχι ως εθνικό θέμα της Ελλάδας ή της Τουρκίας. Προφανώς, πρόκειται για διεθνές πρόβλημα, δεδομένου ότι η ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία, μέλος του ΟΗΕ και σήμερα και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπέστη εισβολή και κατοχή. 

Κατά την γνώμη μας, η λύση του προβλήματος δεν μπορεί να είναι άλλη από την δημιουργία μιας δικοινοτικής-διζωνικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα, χωρίς δυνάμεις κατοχής και ξένες βάσεις, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Οι αντίπαλοι μιας τέτοιας λύσης, είτε πρόκειται για Ελληνοκύπριους είτε για Τουρκοκύπριους, στην ουσία τάσσονται κατά των αποφάσεων του ΟΗΕ και των πάγιων θέσεων της διεθνούς κοινότητας. Από την πλευρά μας, εκτιμούμε βαθύτατα τις διακοινοτικές πρωτοβουλίες ειρήνης, στις οποίες πρωταγωνιστούν οι αριστερές δυνάμεις και των δύο κοινοτήτων. 

Θυμάμαι μία ρήση του μεγάλου γάλλου επιστήμονα Ζολιό Κιουρί, πρώτου προέδρου του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης που έλεγε «peace is everybody’s business». Αυτό ισχύει και για την Κύπρο, διότι το σημερινό status quo δεν μπορεί να διατηρηθεί και ήδη αποβαίνει εις βάρος του συνόλου του Κυπριακού λαού. Το υφίσταται δε, πρωτίστως η τουρκοκυπριακή κοινότητα, που πολλά μέλη της έχουν μεταναστεύσει στο Λονδίνο, την Κωνσταντινούπολη και αλλού. 

Επίσης θυμάμαι, ένα σύνθημα των τεράστιων διαδηλώσεων στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, το 2004, όταν κρινόταν το σχέδιο Ανάν, που έλεγε «το περιστέρι της ειρήνης χρειάζεται και τις δυο φτερούγες του για να πετάξει και να μην πέσει καταγής». 

Η λύση του Κυπριακού με επανένωση του νησιού χωρίς εγγυήτριες δυνάμεις με επεμβατικά δικαιώματα και τερματισμό κάθε ξένης στρατιωτικής παρουσίας, θα είναι προς όφελος και της Τουρκίας, αφού θα της επιτρέψει να πορευτεί προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας πρέπει και μπορεί να γίνει πλήρες μέλος. 

Εμείς, από την δεκαετία του 1990, υποστηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, πιστεύοντας ότι μια ειρηνική και δημοκρατική Τουρκία θα είναι προς όφελος και της Ελλάδας, εννοείται και της Κύπρου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, που είναι η πλέον ταραγμένη και στρατιωτικοποιημένη περιοχή στη γη.

Δεν ωφελούν την Τουρκία και την διεθνή της θέση οι προκλήσεις ούτε η «διπλωματία των γεωτρυπάνων» στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας ούτε η εισβολή στη Βόρεια Συρία, την οποία επέκρινε θαρραλέα ο ηγέτης του τουρκοκυπριακής κοινότητας Μουσταφά Ακιντζί. Γενικότερα, δεν μπορεί να υπάρξει διεθνής ειρήνη χωρίς σεβασμό στον Χάρτη του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο και ιδιαίτερα στο δίκαιο της θάλασσας.

Στη βάση αυτή, μπορεί και πρέπει να εξομαλυνθούν και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις με σεβασμό του διεθνούς δικαίου από τη γείτονα και μακριά από casus belli και άλλες επιλογές που αναπαράγουν την ένταση και τροφοδοτούν τον μιλιταρισμό και τον εθνικισμό τόσο στην Τουρκία όσο και στην Ελλάδα. 

Τέλος, ως πρόεδρος της Πρωτοβουλίας Ειρήνης και Αλληλεγγύης με την Κύπρο, στην οποία συμμετέχουν και πολλοί τουρκοκύπριοι, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι, με όπλο και τις δικές σας θέσεις, θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για ένα νέο κίνημα αλληλεγγύης με τον Κυπριακό λαό ως σύνολο, θεωρώντας ότι το Κυπριακό είναι και μεγάλο ευρωπαϊκό πρόβλημα. Διότι η λύση του θα αποτελέσει βαρύτατο πλήγμα για τον εθνικισμό και την ακροδεξιά σε ολόκληρη της Ευρώπη και θα μετατρέψει την Κύπρο σε γέφυρα ειρήνης της ΕΕ με την Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. 

Ζήτω η Ειρήνη! – Yasasin Baris!

Zήτω η Ενωμένη Κύπρος!

Ομιλία στην εκδήλωση του Ιδρύματος Μαραγκουπούλου: "Η παρακαταθήκη της Αλίκης Γιωτοπούλου - Μαραγκοπούλου: παρόν και μέλλον"

"Εάν η απώλεια, στο πλαίσιο του δημόσιου βίου, έχει συνάρτηση με την προσφορά, η απώλεια της Αλίκης Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου αφήνει ένα μεγάλο κενό τόσο στον νομικό κόσμο όσο και στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε μια εποχή που αμφισβητούνται κατακτήσεις δεκαετιών. Η Ακαδημαϊκός Γιωτοπούλου – Μαραγκοπούλου υπήρξε διαχρονικά μια υπερβατική προσωπικότητα που όχι μόνο υπηρέτησε τα θεσμικά καθήκοντα που, κατά καιρούς, της ανατέθηκαν, σε απόλυτο βαθμό αλλά ξεπέρασε τα εσκαμμένα της εποχής και της επιστήμης της διευρύνοντας τους ορίζοντες της κοινωνίας μας.

Αν τελικά τα λόγια αποδεικνύονται φτωχά για να περιγράψουν αυτή την χαρισματική και λαμπερή προσωπικότητα, επιτρέψτε μου να σημειώσω ότι, η Αλίκη Γιωτοπούλου – Μαραγκοπούλου υπήρξε μια δασκάλα για όλους μας όσους την γνωρίσαμε και παρακολουθήσαμε το έργο και τις παρεμβάσεις της. Με την Κερκυραϊκή αρχοντιά και την πολιτιστική κληρονομιά των Επτανήσων που κουβαλούσε από την γενέτειρα της, αγωνίστηκε με σθένος και ακούραστα για περισσότερη δημοκρατία και ουσιαστική ισότητα των φύλων. Υπήρξε υποδειγματικά ασυμβίβαστη και αταλάντευτη στις αρχές της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την διάρκεια όλου του βίου της (Ναι. Ήμουνα γεννημένη μαχητής. Είναι DNA αυτό. Δεν είναι αξία μου, είμαι μαχητής γεννημένη). Αποτέλεσε πρότυπο και θα συνεχίσει να είναι παράδειγμα για τις νεότερες γενιές.

Σπούδασε σε μια εποχή που η σπουδές δεν ήταν δεδομένες για την γυναίκα. Ας αναλογιστούμε μόνο ότι ο αναλφαβητισμός στις Ελληνίδες, παρόλο που το 1834 είχε κατοχυρωθεί με διάταγμα η υποχρεωτική συμμετοχή των Ελληνίδων στη δημόσια δημοτική εκπαίδευση, έφτανε στο 93% στα τέλη του 19ου αιώνα. Στις αρχές του 20ου αιώνα, επικρατούσε το μοντέλο της πατριαρχικής οικογένειας και θεωρείτο περιττό για τη γυναίκα να μορφωθεί, αφού τα καθήκοντά της περιορίζονταν μόνο στο νοικοκυριό και στην ανατροφή των παιδιών. Ορισμένα εύπορα κορίτσια, που συνέχιζαν την εκπαίδευση τους μετά το δημοτικό, παρακολουθούσαν ιδιωτικά μαθήματα (όπως και η ίδια η Αλίκη) που το περιεχόμενό τους περιοριζόταν στο τρίπτυχο προετοιμασία για καλή σύζυγος, μητέρα και οικοδέσποινα. Μόλις το 1929 θεσμοθετήθηκε η ισότιμη πρόσβαση των γυναικών στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτή η χρονιά αποτέλεσε σταθμό για την εκπαίδευση των γυναικών στη Ελλάδα διότι επιτέλους πραγματοποιήθηκε η εξομοίωση της εκπαίδευσης των κοριτσιών με την αντίστοιχη των αγοριών. Η προοπτική των σπουδών, θεσμικά τουλάχιστον κατοχυρωμένα, βρίσκει την Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου σε ηλικία 12 ετών (ή ίδια δήλωνε «σουφραζέτα» από τα 11). Και εδώ οφείλουμε να αναφέρουμε προφανώς την στήριξη του πατέρα της Αλίκης, νομικού Παναγιώτη Γιωτόπουλου στην ακαδημαϊκή της πορείας. «Ένας άνθρωπος πολύ ευρειών αντιλήψεων και πολύ δημοκρατικός και στη δράση του στη ζωή, αλλά και στην οικογένεια μέσα», όπως τον περιέγραφε η ίδια.

Οι νομικές της σπουδές, σε ηλικία μόλις 16 ετών (1933) στο ακόμα ανδροκρατούμενο Πανεπιστήμιο Αθηνών ενδυνάμωσαν τον χαρακτήρα της και διαμόρφωσαν τις απόψεις της για την ισότητα των φύλων (Εις τη Νομική Σχολή ήμασταν δέκα γυναίκες και εκατοντάδες αγόρια... Οι καθηγητές μας μεταχειρίζονταν, -ιδίως ο Μαριδάκης, που ήτανε αντιφεμινιστής φοβερός- ειρωνικά και απλώς ανεκτικά.). Στα ακαδημαϊκό περιβάλλον σφυρηλατεί την φεμινιστική της ιδεολογία. Σύμφωνα με τα ίδια της τα λόγια, «σκοπός του φεμινισμού είναι πλέον η μεταβολή σε πράξη ζωής των κανόνων για την ισότητα που έχουν ήδη νομοθετηθεί. Και ο αγώνας αυτός δεν είναι καθόλου μικρός γιατί το αντρικό κατεστημένο δύσκολα υιοθετεί τις νέες αρχές». Αυτό τον μεγάλο αγώνα έδωσε η Αλίκη με την στάση ζωής της.

Η Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου έχει να μετρήσει πολλές πρωτιές στην ζωή της και πολλούς επαίνους. Διεθνή βραβεία και αναγνώριση, μεταπτυχιακές σπουδές στο ποινικό δίκαιο και στην εγκληματολογία στη Ρώμη, αγόρευση ως διδάκτορας στο πανεπιστήμιο της Γενεύης, αντιπρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών (1974-76), τακτική καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (1976) και βέβαια η πρώτη Ελληνίδα Πρύτανης σε ελληνικό πανεπιστήμιο (Πάντειο, 1979-1980 και 1983-1984). Μέλος του ΔΣ της Διεθνούς Εταιρίας Εγκληματολογίας. Ιδρύτρια της Ελληνικής Εταιρίας Εγκληματολογίας της οποίας υπήρξε και Πρόεδρος, αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών. Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Γυναικών (1989-1996), και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής της Ελλάδας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου(2000-2006). Από το 1965 μέχρι την Απριλιανή Δικτατορία διηύθυνε το περιοδικό «Ο Αγώνας της Γυναίκας», που εξέδιδε ο Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας. Διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου μετά την πτώση της δικτατορίας.

Θα σταθώ ωστόσο λίγο παραπάνω στην συμμετοχή της στην επιστημονική επιτροπή που συνέταξε το νόμο για την ισότητα των φύλων (N. 1329/1983, Εφαρμογή της Συνταγματικής Αρχής της Ισότητας Ανδρών και Γυναικών στον Αστικό Κώδικα, τον Εισαγωγικό του Νόμο, την Εμπορική Νομοθεσία και τον Κώδικά Πολιτικής Δικονομίας, καθώς και μερικός εκσυγχρονισμός των Διατάξεων του Αστικού Κώδικα που αφορούν το Οικογενειακό Δίκαιο ). Η συμβολή της υπήρξε σπουδαία για έναν, πλέον, ιστορικό νόμο που για πρώτη φορά θωράκισε τα δικαιώματα της γυναίκας μέσα στον έγγαμο βίο. Αν σήμερα όλα αυτά φαντάζουν πολύ μακρινά και δεδομένα, μόλις μέχρι το πρόσφατο 1983 η γυναίκα ήταν υποχρεωμένη να φέρει αναγκαστικά το επίθετο του συζύγου της, ουσιαστικά να του ανήκει. Ο νόμος αυτός τακτοποιούσε ακόμα και παλαιότερους από την εφαρμογή του γάμους, όπως το δικαίωμα στις ήδη παντρεμένες γυναίκες να ανακτήσουν, προαιρετικώς, το πατρικό τους επώνυμο, αλλά ακόμα και την διατήρηση του συζυγικού επιθέτου μετά την λήξη του γάμου, εάν με αυτό είχαν αποκτήσει επαγγελματική ή καλλιτεχνική φήμη! Ο νόμος αυτός τακτοποίησε και εξίσωσε την ισότιμη θέση της γυναίκας μέσα στον γάμο σε πολλά ακόμα ζητήματα όπως την συζυγική στέγη, την επιμέλεια των ανήλικων παιδιών, την διατροφή και την περιουσία όπως και του μέτρου της αμοιβαίας ευθύνης. Ήταν ένας νόμος που ήρθε σαν αποτέλεσμα δεκαετιών αγώνων του φεμινιστικού κινήματος που πρωτοστάτησε η Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου και τον υπέγραψε με το έργο και την ίδια της την ζωή (Ήμουνα κι εγώ μέσα σε αυτήν την επιτροπή που συνέταξε το Οικογενειακό δίκαιο και ήμασταν αρκετές γυναίκες μέσα, αντιπρόσωποι γυναικείων οργανώσεων. Αυτό το πρώτης τάξεως νομοθέτημα δεν θα ήταν έτσι αν δεν ήμασταν κι εμείς μέλη της Συντακτικής Επιτροπής).

Θα ήθελα να κλείσω την παρουσίαση αυτή με τα λόγια της για μια ακόμα φορά: «Για τα 90 χρόνια της Διεθνούς Ένωσης Γυναικών, εδημοσίευσα ένα βιβλίο γιατί εν τω μεταξύ εγώ εξελέγην Πρόεδρος όλων των φεμινιστικών οργανώσεων του κόσμου. Και με αυτήν την ιδιότητα εδημοσίευσα ένα βιβλίο για τα 90 χρόνια της Διεθνούς Οργάνωσης της οποίας ήμουνα Πρόεδρος και στην οποία υπάγονταν οι άλλες φεμινιστικές οργανώσεις του κόσμου, μεταξύ των οποίων και ο Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας. Με αυτό το άρθρο διαπίστωσα ότι πρέπει οπωσδήποτε να εφαρμόσουμε και στην Ελλάδα κάποια υπηρεσία, η οποία να επιβλέπει αυτήν την κατάσταση, να ελέγχει κατά πόσον η ισότητα των φύλων εφαρμόζεται στην πράξη. Και πράγματι, έτσι ιδρύθηκε και στην Ελλάδα ο θεσμός της Γενικής Γραμματέως Ισότητας. Εγώ δεν εδέχθηκα, βέβαια να πάω σε αυτήν τη θέση, γιατί δεν μπορούσα να ανεχθώ να έχω έναν Υπουργό πάνω από το κεφάλι μου, ο οποίος μάλιστα δεν θα έχει καν τις σχετικές γνώσεις».

Μέσα σε όλη αυτή την αιωνόβια προσφορά από τους αγώνες της Αλίκης Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου, μας μένει κληρονομιά και εγγύηση για το μέλλον η σπουδαία δουλειά που επιτελεί το ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και στο οποίο η ίδια προήδρευσε επί σειρά ετών μεταλαμπαδεύοντας του την αγάπη της για τον άνθρωπο. Διότι η προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι αγάπη για τον ίδιο τον άνθρωπο".

 

1 1

Χαιρετισμός στο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) “Experience Sharing Meeting: Policy responses to female genital mutilation in the context of migration” (Αθήνα, 14 Νοέμβρη 2017)

Θα ήθελα καταρχήν να ευχαριστήσω το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων για την πρόσκληση και να ευχηθώ καλή δύναμη στη συνέχιση του έργου σας.

Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων αποτελεί, δυστυχώς, εξαιρετικά διαδεδομένη πρακτική σε χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής κυριότερα και επίσης στους πληθυσμούς της διασποράς αυτών των περιοχών προέλευσης.

Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων υπαγορεύεται από πληθώρα πεποιθήσεων, που τον προωθούν ως ωφέλιμο για την υγεία και την υγιεινή και από λόγους θρησκευτικούς που βασίζονται στην παράδοση ή σχετίζονται με το φύλο. Συχνά θεωρείται τελετουργικό ενηλικίωσης για τα κορίτσια, το οποίο επιβεβαιώνει τη θέση τους στην κοινότητα και διαβεβαιώνει ότι πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις για να παντρευτούν. Η απόφαση να υποβληθεί το κορίτσι σε Α.Γ.Γ.Ο. συνήθως λαμβάνεται από τους γονείς του ή από κοντινούς συγγενείς. Η επιλογή να μην υποβληθεί το κορίτσι σε ακρωτηριασμό των γεννητικών του οργάνων, συχνά συναντά την έντονη αντίδραση της κοινότητας. Ωστόσο, η βασική αιτία της διαιώνισής του είναι η προσπάθεια ελέγχου της γυναικείας σεξουαλικότητας. Έτσι συχνά, συνδέεται με την αγνότητα, τη θηλυκότητα και τη σεμνότητα. Θεωρείται ότι τα κορίτσια που τον έχουν υποστεί είναι «όμορφα» και «καθαρά», ενώ το μέρος που αφαιρείται είναι «αρσενικό» και «βρώμικο». Επίσης υπάρχει η πεποίθηση ότι τα κορίτσια που είναι αρκετά γενναία και περνούν επιτυχώς την επίπονη διαδικασία, είναι πλέον ικανά να ξεκινήσουν την ενήλικη ζωή τους και μπορούν να ανταπεξέλθουν με ευκολία στις οικογενειακές απαιτήσεις.
Η συνήθης ηλικία εφαρμογής αυτής της απάνθρωπης, αποκρουστικής πρακτικής κυμαίνεται ανάλογα του τόπου προέλευσης, μεταξύ λίγων ημερών από τη γέννηση του κοριτσιού και της εφηβείας, όμως εφαρμόζεται και σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας.
Οι τύποι του ακρωτηριασμού είναι κατηγοριοποιημένοι σε 4 ομάδες ανάλογα την επεμβατικότητα, κι αυτή η κατηγοριοποίηση για εμάς ίσως είναι για καθαρά αναγνωριστικούς, στατιστικούς λόγους, όμως ο κάθε ένας αποτελεί βασανιστήριο και τραυματισμό για τη γυναίκα, ανεξαρτήτως του σε ποια κατηγορία ανήκει.

Οι επιπτώσεις και οι μεγάλοι κίνδυνοι που μπορεί να υπάρξουν στη σωματική υγεία των γυναικών που υπόκεινται αυτό το βασανιστήριο, όλες και όλοι εδώ μέσα της γνωρίζουμε και είναι γενικά γνωστοί.
Θα ήθελα να σημειώσω όμως περισσότερο, όχι μόνον τα ψυχικά τραύματα που προκαλούνται, ειδικότερα στις γυναίκες που δεν αποδέχονται τη "σπουδαιότητα" αυτής της πρακτικής ως κομμάτι της παράδοσης και πολιτιστικών προτύπων, αλλά κυρίως τη συμβολή των ίδιων των γυναικών στη διατήρηση αυτής της ακραίας πατριαρχικής αντίληψης και διαχείρισης του γυναικείου σώματος και της γυναίκας ως αντικείμενο και περιουσιακό στοιχείο, κεφάλαιο του αρχηγού της οικογένειας προς επένδυση μέσω ενός γάμου, για κοινωνική αναπαραγωγή στερεοτύπων εξουσίας κλπ, κάνοντας έτσι τους εαυτούς τους καταλύτες για την καθήλωση της γυναίκας επ άπειρον, σε έναν ρόλο απόλυτα εξουσιαζόμενο και οριζόμενο από τρίτους, ακόμη και με κίνδυνο της ζωής τους.

Κλείνοντας, λοιπόν, και με δεδομένη την αύξηση των προσφυγικών ροών τα τελευταία έτη, θα ήθελα να εστιάσω ακριβώς σε αυτό. Η Ελλάδα σέβεται τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των προσφύγων και των μεταναστών. Σέβεται τη διαφορετικότητα και προσφέρει φιλοξενία και αλληλεγγύη στους έχοντες ανάγκη. Πρέπει όμως να γίνει, και θα γίνει, απολύτως σαφές το γεγονός, πως στην Ελλάδα, ως τόπος υποδοχής πληθυσμών από χώρες που ασκούν τέτοιες πρακτικές, δε θα γίνει ανεκτό και επιτρεπτό αυτές να εφαρμόζονται. Είναι αδιανόητο ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων να λαμβάνει χώρα σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κι αυτό θα καταπολεμηθεί με κάθε δυνατό τρόπο. Οχι γιατί αποτελεί μια "δυσανεξία" μας προς τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες κάποιων πληθυσμών, αλλά γιατί πολύ απλά, σε ένα Κράτος Δικαίου όπου υπάρχει σεβασμός στα κατοχυρωμένα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το βασανιστήριο αποτελεί έγκλημα και ο δράστης του διώκεται.
Ήδη τιμωρούνταν βάσει των άρθρων 310 του Ποινικού Κώδικα, αλλά κατά την επεξεργασία της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, η οποία οσονούπω θα αναρτηθεί στη διαβούλευση προκειμένου να πάρει το δρόμο για την Βουλή, προστέθηκε παράγραφος στο άρθρο 310 σύμφωνα με την οποία «Όποιος με πρόθεση κατέπεισε γυναίκα, ενήλικη ή ανήλικη, να προβεί σε πράξη ακρωτηριασμού ή αυτοακρωτηριασμού, αν τελέστηκε η πράξη αυτή ή έγινε απόπειρά της, τιμωρείται με φυλάκιση.».
Το γενικό νομoθετικό πλαίσιο για την προστασία των παιδιών καλύπτει, κατά τα φαινόμενα, τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων ως μορφή παραβίασης των δικαιωμάτων των παιδιών ή ως μορφής κακοποίησης τους. Ο νόμος 3625/2007 αφορά την κύρωση και την εφαρμογή του προαιρετικού πρωτοκόλλου στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του παιδιού, εστιάζοντας στην εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και την εμπορία παιδικών οργάνων. Επισημαίνεται πάντως πως ο συγκεκριμένος νόμος προβλέπει την απαγόρευση της άσκησης σωματικής βίας κατά των παιδιών, γεγονός που επιτρέπει την εφαρμογή του και σε περιπτώσεις του Ακρωτηριασμού Γεννητικών Οργάνων.
Επιπροσθέτως, το άρθρο 11 του νόμου 3907/2011 περί ασύλου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την χορήγηση καθεστώτος πρόσφυγα σε γυναίκες ή κορίτσια που έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν να υποστούν ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων τους. Στο άρθρο 18, γίνεται αναφορά στα ευάλωτα άτομα (μεταξύ άλλων, γυναίκες ή κορίτσια που έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν να υποστούν ακρωτηριασμό γεννητικών Οργάνων, ενώ τα άρθρα 20 και 25, αφορούν τους ανήλικους αιτούντες άσυλο.

Πρέπει να καταστεί απολύτως ξεκάθαρο σε όλους όσοι επιθυμούν να συνεχίσουν αυτές τις "παραδόσεις", πως είτε θα σεβαστούν το νομικό πλαίσιο προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της χώρας όπου βρίσκονται, είτε θα διωχθούν ποινικά γι αυτό. Φαινόμενα σαν την πρακτική του FGM δε θα γίνουν ανεκτά, και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες που βάζουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και προσβάλλουν την αξιοπρέπεια της γυναίκας ως αυτόβουλης ανθρώπινης ύπαρξης θα τιμωρούνται όπως ο νόμος προβλέπει. Και σε αυτό το θέμα δε θα επιτραπεί καμιά επικληση ή ανοχή σε προφάσεις διαφορετικότητας και παράδοσης, διότι απλούστατα η ανθρώπινη και δη η γυναικεία αξιοπρέπεια προστατεύεται θεσμικά. Με ή χωρίς την επιθυμία κάποιων.

Σας ευχαριστώ και εύχομαι καλή συνέχεια στις εργασίες σας.

 

IMG 4674

Τοποθέτηση στο Γενικό Συμβούλιο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) - Αθήνα, 2 Νοέμβρη 2017

Βρισκόμαστε εδώ στο πλαίσιο μιας κοινής προσπάθειας, κυβέρνησης και αναπηρικού κινήματος, για την εφαρμογή του ν.4488/2017. Ο πρόσφατα ψηφισθείς νόμος αφορά στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων για την εξειδίκευση και προσαρμογή σε εθνικό επίπεδο της Σύμβασης των Η.Ε. για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου της, όπως κυρώθηκαν με τον ν.4074/2012.
Βρισκόμαστε εδώ γιατί αναγνωρίζουμε τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε η Ε.Σ.Α.μεΑ., ως μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρίες, και προσωπικά ο Πρόεδρός της μέσα από τη διεθνή και ευρωπαϊκή δράση του, αφενός καθ' όλη τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης (2002-2006) για τη διαμόρφωση της Σύμβασης στον Ο.Η.Ε. αφετέρου κατά την προνομοθετική διαβούλευση του ν.4488/2017.
Θεωρώ ότι τόσο με την κύρωση της Σύμβασης από την Ελλάδα όσο και με την έναρξη υλοποίησής της ενισχύεται περαιτέρω το διεθνές κύρος της χώρας και του ελληνικού αναπηρικού κινήματος.
Οι αγώνες του αναπηρικού κινήματος για αναγνώριση των δικαιωμάτων, έστω και αν αυτά θεωρείται ότι είναι αυταπόδεικτα και απονέμονται φυσικώ τω τρόπω με τη γέννηση κάθε ανθρώπου, συνιστούν συνθήκη για (ανα-)διαμόρφωση του κοινωνικο-πολιτικού πεδίου και για κοινωνικό μετασχηματισμό.
Παρά το γεγονός ότι οι κοινωνίες χαρακτηρίζονται από την ανθρώπινη ετερότητα, η κοινωνικο-πολιτική οργάνωσή τους βασίζεται στην «κανονικότητα». Αυτή η στρέβλωση παράγει δομική βία η οποία διαπερνά κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής. από τη χρήση του δημόσιου χώρου έως την εκπαίδευση και από τη νομική αναγνώριση εναλλακτικών μορφών επικοινωνίας έως την πρόσβαση σε υποδομές, υπηρεσίες και αγαθά.
Το τι δικαιούνται τα μέλη της κοινότητας ως ζήτημα δικαιοσύνης, το ποιος συνυπολογίζεται ως μέλος της κοινότητας και το πώς τέτοια αιτήματα για αναγνώριση μπορούν να ανακινηθούν και να κριθούν, συνιστούν κοινωνική διεργασία χρονοβόρα και επίπονη, αλλά συγχρόνως και ανάγκη επιτακτική.
Σε αυτό το πλαίσιο, υπό τη βούληση για την πραγμάτωση ουσιαστικής ισονομίας και για την εκπλήρωση των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας, ο ν.4488/2017 ενσωματώνει νομοθετικές επιλογές προς τον σκοπό της καταπολέμησης του θεσμικού ρατσισμού, της ανεμπόδιστης συμμετοχής των ατόμων με αναπηρίες, των ατόμων με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους σε όλες τις πτυχές της ζωής και της καθημερινότητας.
Το ζήτημα της αναπηρίας είναι ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πέραν όμως από την τυπική αναγνώριση των δικαιωμάτων, καθοριστικής σημασίας είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, η προώθηση της εμπέδωσης και του σεβασμού της αρχής της μη διάκρισης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η εκπαίδευση μαθητών, φοιτητών, σπουδαστών αλλά και η κατάρτιση δικαστικών λειτουργών και στελεχών του δημόσιου τομέα σε θέματα δικαιωμάτων και ίσης μεταχείρισης των ατόμων με αναπηρίες.
Όλοι μαζί να αντισταθούμε στους ορισμούς της «κανονικότητας», συμμετέχοντας στην αναστοχαστική πρόσληψη και ανακατασκευή του ορισμού της αναπηρίας. Πρόκειται για καθοριστικής σημασίας ζήτημα, δεδομένου ότι οι ορισμοί νοηματοδοτούν συμβολικά τις ανθρώπινες εμπειρίες, σχέσεις και καταστάσεις.
Όλοι μαζί να αντισταθούμε σε ιδέες που υπονομεύουν την κοινωνική-δικαιωματική προσέγγιση και παραπέμπουν στην ξεπερασμένη εξατομίκευση της αναπηρίας, στο πλαίσιο μιας οικονομίστικης και ατομικιστικής αντίληψης για τη λειτουργία της οικονομίας και του κοινωνικού δαρβινισμού.
Ο νόμος ορίζει τον Υπουργό Επικρατείας ως Συντονιστικό Μηχανισμό στην Κυβέρνηση, τη Γενική Γραμματεία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως Κεντρικό Σημείο Αναφοράς και Επιμέρους Σημεία Αναφοράς σε κάθε Υπουργείο, Περιφέρεια και Δήμο για την παρακολούθηση υλοποίησης των υιοθετούμενων, κατ' εφαρμογή της Σύμβασης, δημόσιων πολιτικών σε όλα τα επίπεδα διοίκησης. Οι συγκεκριμένες επιλογές υπογραμμίζουν την αναγνώριση της σπουδαιότητας και της δικαιωματικής διάστασης των θεμάτων αναπηρίας, τόσο από την κυβέρνηση, που ανέλαβε τη νομοθετική πρωτοβουλία, όσο και από το κοινοβούλιο που την υπερψήφισε.
Ο ν.4488/2017 συνιστά ορόσημο στην ελληνική νομοθεσία με στόχο τη συνολική θωράκιση των δικαιωμάτων, την ισότητα, την απελευθέρωση και τη χειραφέτηση των ατόμων με αναπηρίες, ατόμων με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους.

 

P1012273

Χαιρετισμός στο Εναρκτήριο Συνέδριο Ευρωπαϊκού Έργου PROACTIVE σε θέματα προληπτικής ασφάλειας και κοινωνικής διαμεσολάβησης Ρομά (Αθήνα, 13 Ιούνη 2017)

Κυρίες και κύριοι,

 

Δυστυχώς ανειλημμένες επαγγελματικές υποχρεώσεις που καθιστούν επιβεβλημένη την παρουσία μου στις Βρυξέλλες δε μου επιτρέπουν να είμαι σήμερα κοντά σας. Θα ήθελα, παρόλα αυτά, να συγχαρώ όλους τους εμπλεκόμενους για τη διοργάνωση αυτού του Συνεδρίου που άπτεται του σκληρού πυρήνα των δικαιωμάτων μιας ομάδας συμπολιτών μας που έχουν βιώσει το ρατσισμό και τη διακριτική μεταχείριση έντονα, διαθέτουν δε μια πορεία γεμάτη με ιστορίες εθνοκάθαρσης, εξευτελισμού, βασανιστηρίων, απαγωγών παιδιών, καταναγκαστικής εργασίας. Επί αιώνες οι Ρομά είναι στιγματισμένοι ως εγκληματίες, κοινωνικά απόβλητοι και αγύρτες.
Κυρίες και κύριοι, ο ρατσισμός και η μισαλλοδοξία εν γένει δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό, που απλώς αλλάζουν κάθε φορά οι αφορμές και οι εκφάνσεις του, αλλά οι ρίζες του παραμένουν πάντα ίδιες: η ξενοφοβία, ο σεξισμός, με αιχμή του δόρατος τον εθνολαϊκισμό.
Στις περιόδους έντονης οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε τα τελευταία χρόνια, οι κυρίαρχες ανησυχίες για το ζήτημα της καθημερινής επιβίωσης, κάνουν την προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να φαντάζει πολυτέλεια. Ωστόσο, απάντηση στις σύγχρονες πολιτικοκοινωνικές στρεβλώσεις, όπως ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, ο νεοναζισμός, είναι ακριβώς αυτή: ενίσχυση των δικαιωμάτων, περισσότερη δημοκρατία, συνέπεια στο Κράτος Δικαίου, στο οποίο όλοι πρεσβεύουμε.
Αναφορικά με τις μειονοτικές κοινωνικές ομάδες, οι λέξεις «ανοχή», «ανεκτικότητα» είναι λέξεις πολύ αδύναμες, παθητικές στο λεξιλόγιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρέπει να κάνουμε ένα βήμα παραπέρα και να εστιάσουμε σε έννοιες δυναμικές, όπως «προστασία» και «καταπολέμηση» των παραβιάσεων.
Στην Ελλάδα σήμερα σε επίπεδο εθνικής νομοθεσίας το νομοθετικό καθεστώς για την καταπολέμηση των διακρίσεων κρίνεται επαρκές. Οι συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 4 και 5Σ, αλλά και πλήθος άλλων νομοθετημάτων που εξειδικεύουν την προστασία από τις διακρίσεις, σχηματοποιούν ένα πλαίσιο ικανό να παράσχει την απαιτούμενη προστασία.
Ειδική μνεία, αξίζει να γίνει στο νέο νόμο (ν. 4443/2016) για την Ίση Μεταχείριση:
Πλέον, ανατέθηκε στο Συνήγορο του Πολίτη, συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξάρτητη αρχή, η διερεύνηση των καταγγελιών για παραβίαση της ίσης μεταχείρισης και στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών. Ο Συνήγορος ορίστηκε πλέον ως ενιαίος φορέας παρακολούθησης και προώθησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης και καταργήθηκε η Επιτροπή Ίσης Μεταχείρισης που υπαγόταν στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και δεν είχε λειτουργήσει ποτέ.
Παράλληλα, διευρύνθηκε το πεδίο εφαρμογής του νόμου και σε άλλους λόγους διάκρισης. Στην εργασία προστέθηκαν οι εξής λόγοι διάκρισης: «χρόνια ασθένεια», «οικογενειακή κατάσταση», «κοινωνική κατάσταση», αντικαταστάθηκε ο αναχρονιστικός όρος «γενετήσιος προσανατολισμός» με τον όρο «σεξουαλικός προσανατολισμός» και αναφέρθηκε ρητώς ως λόγος διάκρισης η «ταυτότητα φύλου» και «τα χαρακτηριστικά φύλου». Σε όλα τα πεδία προστέθηκαν οι εξής λόγοι διάκρισης: φυλή, χρώμα, εθνική καταγωγή και γενεαλογικές καταβολές.

Αρκεί όμως μόνη η ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου;
Με μια φράση θα έλεγα όχι. Χρειάζονται πολλά παραπάνω.
- Χρειάζεται ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας. Στο πεδίο αυτό είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος της Κοινωνίας των Πολιτών και των οργανώσεων βάσης.
- Χρειάζεται εκπαίδευση και εγρήγορση των εφαρμοστών του νόμου. Σημαντικό είναι το έργο που γίνεται τόσο από την Εθνική Σχολή Δικαστών για την εκπαίδευση των νέων δικαστών και εισαγγελέων, όσο και από την Εθνική Σχολή και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης για την εκπαίδευση των δημοσίων υπαλλήλων.
- Χρειάζεται ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών. Σημαντική είναι η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Συνηγόρου του Πολίτη για τον έλεγχο των διακρίσεων. Σημαντική θα ήταν επίσης και η περαιτέρω εκπαίδευση και ενεργοποίηση του ΣΕΠΕ.
- Χρειάζεται δίκαιη τιμωρία των δραστών και υποστήριξη των θυμάτων. Βοηθητικό προς αυτή την κατεύθυνση θα είναι το δικαίωμα άσκησης πρόσθετης παρέμβασης από νομικά πρόσωπα σε πολιτικές και διοικητικές δίκες και μάλιστα χωρίς την καταβολή παραβόλου, το οποίο θεσπίστηκε με τον νέο νόμο 4443/2016 για την ίση μεταχείριση.

Ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε ως ευρωπαϊκές κοινωνίες του 21ου αιώνα για την ισότητα και την κοινωνική ενσωμάτωση των Ρομά είναι μακρύς και δύσβατος. Είναι ένας δρόμος που περνά μόνο μέσα από την παιδεία, την ευαισθητοποίηση, καθώς και τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών. Είναι, όπως κάθε κοινωνική διεργασία, μια διαδικασία χρονοβόρα και επίπονη, αλλά συγχρόνως και ανάγκη επιτακτική. Πρωτοβουλίες, όμως, όπως η σημερινή, μας κάνει αισιόδοξους και ενισχύει την πίστη μας για την ουσιαστική βελτίωση της καταπολέμησης των διακρίσεων από όπου κι αν προέρχονται και της ενίσχυσης του Κράτους Δικαίου και κατ΄ επέκταση του Δημοκρατικού μας Πολιτεύματος.
Κλείνοντας, να σας συγχαρώ ακόμα μία φορά για το σύνολο των προσπαθειών σας και να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου.

 

orthia new - Copy

Copyright © 2012. www.mariayannakaki.gr | Όλα τα νέα σήμερα newspolis.gr | Designed by Shape5.com

Η επίσημη ιστοσελίδα της Μαρίας Γιαννακάκη | υποψηφιοι, Αττική, περιφέρεια, Παρέμβαση, για την Αττική, Β' Πειραιά, Κορυδαλλός, Κερατσίνι, Νίκαια, Δραπετσώνα, Αγ. Ιωάννης, Ρέντης, Πέραμα, Πειραιάς, Ανθρώπινα, δικαιώματα, LGBT, ισότητα, Εξωτερική, πολιτική, Εθνική Άμυνα, Τουρκία, Κύπρος, Κυπριακό, Ευρωπαϊκή, Ένωση, ομοφυλόφιλοι, Ρομά